نظریه پردازی و نظریه عدالت در اندیشه شریعتی

نویسندگان

بهرام اخوان کاظمی

چکیده

عدالت در اندیشه شریعتی از اصلی ترین مبانی فکری و دغدغه های اوست و به همراه اصل « امامت» دو شاخص اساسی « اسلام راستین؛ یعنی تشییع علوی » را تشکیل می دهد. تعاریف و نظریاتی غالباً منسجم و متعامل درباره عدالت در اندیشه شریعتی یافت می شود و این تعاریف با تعاریف اندیشمندان اسلامی متقدم و متأخر ،مشابهت های فراوانی دارد. البته تأکید شریعتی بر اهمیت و زیر بنایی بودن مفهوم « قسط» به نسبت مفهوم « عدل » و تبیینهای وی در این باره مختص اوست و از جذابیّت خاصی برخوردار است. شریعتی ضمن نفی و نقد مارکسیسم ، با نظریه « قسط» خویش، بدیل اسلامی مناسبی – در قبال راه حل های مارکسیستی – جهت رفع شکاف ها و نابرابری ها طبقاتی و... عرضه می دارد.اگرچه نظریه پردازی های پویا و درخور شریعتی کاملا موشکافانه و معطوف به دقتّ تام نیست اما در نظریات عدالت وی ، چهار مرحله ضروری هر نظریه سیاسی ، یعنی مشاهده بحران و بی نظمی ، تشخیص درد ، ترسیم و بازسازی انتزاعی وضعیت آرمانی ، و ارائه راه های درمان، مشاهده می شود. البته نباید از این حقیقت هم غافل شد که گستردگی موضوعات مورد تأمل، وجود فضای تنش آلود و نا امن فکری و نبود زمینه های تمرکز لازم، عدم مجال کافی، و کوتاهی عمر وی و دهها علت دیگر همه از عواملی هستند که قطعاً با نبود آنها ، آرای این اندیشمند از انتظام ، ساماندهی و انسجام بیشتری برخوردار می گشت .

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین مفهومی نظریه عدالت اجتماعی در اندیشه شهید صدر

به باور شهید صدر عدالت اجتماعی ارزشی اصیل، مبنایی اساسی و رکنی بی‌بدیل در اسلام است. در این مقاله با بررسی کامل آثار وی با روش دلالت‌پژوهی، دلالت‌ها و نکاتی از متن آثار ایشان استنباط گردیده و نوعی تفسیر متن به متن صورت پذیرفته است تا جوهره اندیشه شهید صدر درباره عدالت اجتماعی فهمیده شود. به باور صدر، عدالت به‌عنوان ارزشی توحیدی در موضوع‌های مختلف، معنای خود را می‌یابد. در ساحت فردی، عدالت به مع...

متن کامل

نظریه عدالت در اندیشه دیوید هیوم

گرچه دیوید هیوم یک فیلسوف سیاسی مصطلح نیست ، برخی دیدگاه های او در تفکر سیاسی اثرگذار بوده است ، از آن جمله بینش خاص او درباره فضیلت عدالت . وی با اتکا به رویکرد تجربه گرایانه خویش تلقی ِ نفع انگارانه ای از عدالت عرضه می دارد و برخلاف تصور مرسوم و رایج ، عدالت را یک فضیلت و ارزش ذاتی نمی داند و فضیلت بودن آن را به وجود شرایطی خاص مشروط می کند. مقاله حاضر ضمن تبیین تفصیلی دیدگاه های وی درباره عدا...

متن کامل

نظریه و نظریه پردازی در دانش مدیریت

نظریه ها نقش محوری در حل مسائل هر علمی، از آن جمله علم مدیریت، دارند. در واقع نظریه پاسخ به مسأله ای است که در مواجهه با واقعیتی و در قلمروی خاص رخ داده است. اما اینکه نظریه چیست و ماهیت آن کدام است، رویکردهای مختلفی به آن شده است که از تجربه گرایی محض تا ایده آل گرایی، زنجیره وسیعی را دربرمی گیرد. مدلها در ارائه توصیفی از پدیده های متغیر و تأثیرگذار، نظریه ها را در چارچوب خاصی به نظم می کشانند...

متن کامل

نظریه پردازی: مفاهیم و فرضیات درعلوم سیاسی

مسائل سیاسی پیوسته دارای پیچیدگی هستند. لذا برای درک جهان پیچیده ای که در پیرامون ماست. و کسب قدرت پیش بینی و حتی کنترل مسائل ‘ به پژوهشهای اجتماعی علمی می پردازیم تحقیق علمی با سوالی که می خواهیم پاسخ آن را بیابیم‘ آغاز می گردد. و این سوال تحقیق ما معمولا بسیار کلی است . بهترین راه برای درک صحیح‘ به کارگیری روش پژوهش تجربی است .قبل از کاربرد روشهای علمی به منظور یافتن پاسخ مناسب چه چیزهایی را...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه انقلاب اسلامی(علمی-پژوهشی)

ناشر: دانشگاه بوعلی سینا(همدان)

ISSN 2251-8681

دوره 4

شماره 13 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023